22.06.2022
Han var vår første teknologisjef
Olav Falk-Pedersen var en nøkkelperson i årene før og etter oppstart av anlegget, som teknologisjef og leder for forretningsutvikling.
Teknologisenter Mongstad (TCM) har 10 års-jubileum i 2022. Vi feirer oss selv med intervjuer med personer som på forskjellig måte har hatt betydning for virksomheten i disse årene.
– Hvorfor søkte du deg til TCM?
– Stillingene i gruppen som skulle planlegge anlegget på Mongstad ble lyst ut i eierselskapene, og teamet ble satt sammen med støtte fra et rekrutteringsbyrå. Jeg jobbet da i Gassnova, og var deres kandidat til stillingen som teknologisjef. For meg var dette den absolutt mest spennende og utfordrende jobben i Norge jeg kunne tenke meg, og ble naturligvis svært glad over å bli vist denne tilliten. Samtidig var jeg klar over at med de store beløpene som skulle benyttes og den prestisjen som var knyttet til prosjektet, så var det ekstremt viktig at vi lyktes både teknisk og kommersielt.
– Hvordan var ditt første møte med TCM?
– Det var hos Equinor i Sandvika der prosjektteamet holdt til den første tiden. Etter noen måneder kunne vi flytte til en brakkerigg på anleggsplassen på Mongstad, og da administrasjonsbygget stod ferdig rykket vi inn der. Selv pendlet jeg fra familien på Nøtterøy, og bodde i en leilighet i Mastrevik med kollegaer som naboer, ikke langt fra Mongstad. Vi jobbet fra tidlig morgen til langt på kveld gjennom ukene, og hadde følelsen av å være industrielle pionerer. Underveis fikk vi også ansvar for å utforme utslippssøknaden, som senere har satt en standard for en rekke CCS-prosjekter.
– Hva vil du fremheve som mest givende og interessant i jobben din på TCM?
– Å få lov til å bygge opp et team som skulle realisere noe som aldri var gjort før, var utrolig givende. Det var svært viktig at vi fikk fatt i folk fra Equinor, Shell og Sasol som ikke bare var kompetente, men som også glødet for prosjektet. Det mener jeg vi lyktes godt med. Vi var bevisste på at ulike språk og kulturer kunne bli en utfordring, men gjorde vårt beste for å sveise gjengen sammen. Blant annet syklet vi Rallarveien sammen for å styrke samholdet og kunnskapen om hverandre.
Jeg vil også fremheve samarbeidet med Equinor på Mongstad, og de flotte folkene som fikk ansvar for driften av anlegget til TCM. Jeg husker også møtene med teknologene som kom for å teste hos oss som utfordrende og spennende.
Så må jeg også nevne de mange interessante og viktige møtene vi hadde med politikere og byråkrater sentralt, men også lokalt. Det var viktig at det både i det politiske miljøet og i media ble skapt forståelse for og tillit til det som skulle skje på TCM. Spesielt med daværende ordfører i Lindås, Astrid Aarhus Byrknes, hadde vi gode og fortrolige samtaler. Hun var fremoverlent og krevende, men samtidig veldig støttende. Jeg fikk veldig stor respekt for henne.
– Er det spesielle prosjekter eller hendelser du husker tilbake på med spesiell glede?
– Det største øyeblikket var da vi var kommet så langt at vi kunne slå fast at «nå har vi kontroll – nå starter vi anlegget!». Veien frem hadde vært krevende og lang, så derfor var det selvsagt utrolig tilfredsstillende å kunne komme i gang for alvor.
Åpningen 7. mai 2012 minnes jeg også med stor glede. Selv om vi hadde værgudene imot oss, ble det en helt spesiell dag og kveld. Jeg var ganske sentral i planlegging og gjennomføring av programmet, storstilt på alle måter med mange celebre gjester. Men det beste var at alle som hadde hatt en rolle i forberedelsene og jobbet på TCM, fikk følelsen av å delta på noe stort og viktig.
En hendelse som jeg også husker som gledelig, var da TCM første gang presenterte resultater fra virksomheten på verdens største CO2–konferanse i Austin, Texas. Min rolle var å lede sesjonen, og det var dyktige kollegaer som presenterte og måtte svare på vanskelige spørsmål. Det gjorde de med en faglig tyngde og autoritet som virkelig gjorde inntrykk på forsamlingen. Denne akademiske anerkjennelsen opplevde jeg, som kjente til alt det grundige arbeidet som lå bak, som svært fortjent.
– Hva tenker du på som mest utfordrende ved arbeidet ditt på TCM?
– Selvsagt var det også på TCM dager vi møtte utfordringer vi syntes var vanskelige. Men vi kom oss likevel videre, og bygget kunnskap og erfaringer stein på stein. Vi fikk også veldig god støtte fra eierselskapene når vi hadde problemer. Så alt i alt sov jeg godt og lot jeg meg sjelden frustrere.
Team-building var viktig ved etableringen av verdens største testsenter for CO2-fangst. Her fra en tur på Rallarveien.
– Når du generelt ser tilbake på 10 års virksomhet på TCM, hva har de som har jobbet der og fortsatt jobber der grunn til å være mest stolt av?
– Det er at man har klart å bygge opp og utvikle en virksomhet som har vist seg å være viktig og relevant for utvikling av teknologi – ikke bare i Norge, men i hele verden. Beviset er at alle de store teknologiutviklerne har kommet til Mongstad for å teste, og gjøre nytte av den sterke kompetansen som medarbeiderne på TCM besitter. At mange av disse senere har fått sentrale stillinger i andre selskaper, forteller også at TCM er en viktig arena for utvikling og læring. Jeg vil også understreke den store verdien TCM har for sine eiere, ved at man kontinuerlig holdes oppdatert på utvikling i teknologi og hva som skjer innen CCS-bransjen.
– Hva er ditt ønske for TCM de neste ti årene?
– Jeg mener TCM definitivt har en rolle å spille de neste ti årene, og håper inderlig at eierne sier seg enige i det. Det er utrolig viktig at senteret får bestå som arena for testing av nye og enda bedre teknologier, og at de kompetente medarbeiderne blir benyttet som rådgivere i planlegging av gjennomføring av prosjekter med CO2 fangst i full skala. I Statkraft planlegger vi nå karbonfangst i forbindelse med avfallsforbrennings-anlegget på Heimdal i Trondheim med oppstart i 2030. Den bistanden vi har fått fra TCM har hatt stor verdi og gitt trygghet til kvaliteten på jobben vi nå gjennomfører tidlig i prosjektutviklingsløpet. Slike prosjekter blir det mange av i årene som kommer.
Navn: Olav Falk-Pedersen
Alder: 59
Utdanning: Sivilingeniør i maskinteknikk og produksjon, NTNU
Sivil status: Gift, tre barn og fem barnebarn
Arbeidsforhold på TCM: Teknologisjef 2010 – 2013, leder for forretningsutvikling 2013 – 2014, utlånt fra Gassnova
Din nåværende stilling: Senior prosjektutvikler, Statkraft
– Når du i forhold til dine venner og bekjente forteller om virksomheten på TCM, hva fremhever du som den viktigste nytteverdien?
– Utenfor CCS-«menigheten» var det lenge litt krevende å forklare hvorfor TCM hadde sin berettigelse selv om den planlagte «månelandingen» måte avlyses. Men når vi i Norge nå ser at «Langskip» realiseres, med CO2–fangst først hos Heidelberg Materials i Brevik og deretter forhåpentligvis også hos Hafslund Oslo Celsio, så er det enkelt å forklare at det hadde nok ikke skjedd uten testing av teknologier og kunnskap opparbeidet hos TCM. Virksomheten på verdens største testsenter gir selgere og kjøpere av teknologi den vissheten de trenger om at «kartet stemmer med terrenget». Det gjelder også for myndighetene når de skal utarbeide sine beslutningsgrunnlag.
Det var dette som gjorde jobben i TCM så utrolig morsom og interessant, fordi vi så at det vi hadde planlagt for virket i praksis. TCM gir dem som vil mulighet for å gjennomføre tester med en ekstrem grad av nøyaktighet.