24.08.2022
Han hadde drømmejobben på TCM
Espen Steinseth Hamborg var teknologisjef i fire år. – Jeg hadde drømmejobben, sier han i dette intervjuet.
Teknologisenter Mongstad (TCM) har 10 års-jubileum i 2022. Vi feirer oss selv med intervjuer med personer som på forskjellig måte har hatt betydning for virksomheten i disse årene.
– Hvorfor søkte du deg til TCM?
– Etter at jeg hadde tatt min doktorgrad i CO2-fangst, ble jeg i 2012 ansatt i Equinor for å jobbe på dette feltet. Vel ett år senere åpnet muligheten seg for å bli teknologisjef på TCM. Jeg hadde da stort sett arbeidet i laboratorier, og syntes det var utrolig spennende å kunne bidra til utvikling av fangstteknologi og kunnskap i et industrielt miljø. Så jeg søkte, og var den heldige som fikk jobben.
– Hvordan var ditt første møte med TCM?
– For meg ble overgangen glidende, fordi jeg også hadde deltatt i prosessen med byggingen av teknologisenteret. På vårparten i 2012 oppholdt jeg meg en del på TCM for å se og lære, og fikk også deltatt på åpningsseremonien, da Jens Stoltenberg åpnet anlegget. Min interesse for hva vi kunne få til med teknologisenteret hadde dermed lenge vært høyst levende. Så da jeg begynte i jobben i oktober 2013 hadde jeg en veldig sterk og god følelse av at jeg nå skulle få jobbe med det jeg egentlig ville. Både mine egne og de dyktige teknologi-kollegaenes forventninger var store.
– Hva vil du fremheve som mest givende og interessant i jobben din på TCM?
– Da jeg begynte gjorde det seg gjeldende mye skepsis til karbonfangst som konsept, både her i landet og internasjonalt. Så vi følte en veldig sterk forpliktelse til å bevise at vi faktisk kunne være med å skape en ny industri som var til nytte i klimakampen. TCMs rolle har vært og er å demonstrere at fangst av CO2 fra røykgasser lar seg gjøre, gjennom testing og kvalifisering av ulike teknologier og teknologileverandører. Men vi beveget oss den gangen inn i et ukjent landskap, som både var spennende og til tider litt fryktinngydende. Det jeg ser tilbake på som mest givende var at vi lyktes med å flytte grenser og bryte ned barrierer i den teknologiske utviklingen. Det skyldes både at TCM har de beste fasilitetene og personellet i verden som trakk til seg de beste teknologileverandørene og forskningsmessige ekspertisen. Men også at vi hadde sterke eiere som var villige til å investere i det vi holdt på med.
– Er det spesielle prosjekter eller hendelser du husker tilbake på med spesiell glede?
– At vi sammen med Aker Carbon Capture (nå Aker Clean Carbon) og Cansolv Technologies klarte å gjennomføre deres testkampanjer i 2013 – 2016 med svært gode resultater, ble av stor betydning både for Aker, Cansolv og for TCM. Det har blant annet lagt grunnlaget for at vi i Norge nå realiserer CCS som industri gjennom Langskip- og Northern Lights prosjektet – uten tvil svært gledelig.
Det jeg husker tilbake på som spesielt både med denne og senere testkampanjer, var den fantastiske laginnsatsen som ble lagt ned av folk fra de ulike enhetene på TCM. Å involvere mennesker fra ulike kulturer og med ulik bakgrunn i prosesser for å nå felles mål kan være krevende. Men i en relativt liten organisasjon som TCM er det både en dyd av nødvendighet, og det gir en enorm kraft hvis man lykkes. Mitt beste minne er at vi samlet medarbeidere med ulike tankesett, innfallsvinkler og synspunkter til faglige diskusjoner rundt samme bord, og fant løsninger som i sum ble svært gode.
– Hva tenker du på som mest utfordrende ved arbeidet ditt på TCM?
– Hverdagene på TCM forløp generelt uten store frustrasjoner. Det var nok å henge fingrene i, og fremgangen vi opplevde stimulerte til stadig innsats og forbedringer. Det som var litt slitsomt var hvordan man i omgivelsene – og spesielt i mediene – forholdt seg til virksomheten. Bruk av ressurser på CO2-håndtering og CCS var og er utfordrende og det ble krevende gang på gang å skulle forklare at det vi holdt på med ikke var bortkastet, men et viktig tiltak for klimaet.
– Du sier du hadde drømmejobben på TCM, hva fikk deg til å slutte som teknologisjef?
– Min avgang hadde utelukkende en privat begrunnelse. Jeg pendlet mellom Drammen og Mongstad, og i 2017 ble det første barnet vårt født. Jeg prioriterte pappa-rollen fremfor TCM, og har ikke angret på det.
– Når du generelt ser tilbake på 10 års virksomhet på TCM, hva har de som har jobbet der og fortsatt jobber der grunn til å være mest stolt av?
– Det er at TCM har vært en avgjørende bidragsyter til utvikling og realisering av verdikjeden for fangst og lagring av CO2 i full skala, både i Norge og globalt. Dette har både de som har investert i TCM og de som jobber der hatt tro på hele veien – og det kan alle med rette være stolte av.
– Hva er ditt ønske for TCM de neste ti årene?
– TCM vil bestå som et teknologisenter som både er det mest innflytelsesrike i verden og som har en unik kunnskapsstyrke, forutsatt at man gjør virksomheten relevant for nye lavkarbon-teknologier, for eksempel hydrogen. Jeg håper både eierne og medarbeiderne ser potensialet i å utvide repertoaret for klimateknologi. TCM har alle muligheter.
Navn: Espen Steinseth Hamborg
Alder: 42
Utdanning: Mastergrad i kjemisk prosessteknologi fra Norges teknisk-naturvitenskapelige universitet (NTNU) og doktorgrad i CO2 fangst fra University of Groningen (RUG), Nederland
Sivil status: Gift, to barn
Arbeidsforhold på TCM: Teknologisjef 2013 – 2017, utlånt fra Equinor
Nåværende stilling: Oppgaveleder hydrogen og CCS i Equinor
– Når du i forhold til dine venner og bekjente forteller om virksomheten på TCM, hva fremhever du som den viktigste nytteverdien?
– For min egen del fremhever jeg at jeg neppe kommer til å få en så spennende jobb igjen som den jeg hadde på TCM. Jeg pleier å si at TCM representerer den største forskningsinnsatsen på teknologi i Norge siden Halden-reaktoren, som var i drift i 60 år til den ble lagt ned i 2018. Satsingen på utviklingen av teknologier for fangst av CO2 er og blir en helt nødvendig del av klimakampen, og det tror jeg de fleste etter hvert begynner å forstå.